Nederland is dichtbevolkt en vol lawaai. Wegen raken steeds voller, nieuwe wegen worden aangelegd en steden breiden uit. Ook in Noord-Brabant zijn echt stille gebieden schaars geworden.

Toch zijn er gebieden waar nog rust en stilte te vinden is. De provincie heeft een aantal van deze gebieden aangewezen als stiltegebieden. Noord-Brabant telt op dit moment 31 stiltegebieden. Deze gebieden worden beschermd tegen te veel geluid. Dat is hard nodig voor zowel mens als dier. In stiltegebieden zijn daarom geen ontwikkelingen toegestaan die (veel) lawaai met zich meebrengen. 

Wat wel en niet is toegestaan in een stiltegebied is opgenomen in de Omgevingsverordening Noord-Brabant. Genieten van de rust en rustig recreëren, wandelen en fietsen zijn toegestaan. Activiteiten die van oudsher al in het gebied plaatsvinden, zoals landbouw, bosbouw of jacht, zijn meestal ook gewoon nog toegestaan. De provincie geeft aan dat er regelmatig geluidmetingen worden uitgevoerd. Uit deze metingen blijkt dat in vrijwel alle gebieden de doelstelling voor het vinden van rust en stilte nog steeds wordt behaald. Het is belangrijk dat we die stiltegebieden behouden, beheren, koesteren. Belangrijk voor onze leefkwaliteit, belangrijk voor de natuur en vooral belangrijk voor onze mentale gezondheid. Het verblijven in stille gebieden blijkt rustgevend te werken. Diverse wetenschappelijke onderzoeken hebben de positieve effecten op de fysieke en psychische gezondheid aangetoond. Een verblijf in de natuur waar rust en stilte heerst verlaagt ons stressniveau, zorgt voor ontspanning en bevordert ons aandachtsherstel door vermindering van verstorende prikkels.

De Houtberg ligt in het stiltegebied rondom Riels Hoefke en Landgoed De Hoevens. Het is een uitnodigend gebied met een unieke historie, flora en fauna. De stilte hier is niet als de afwezigheid van iets, maar als de aanwezigheid van alles waar in de onrustige en verwarrende wereld waarin we leven grote behoefte aan is, namelijk RUST. Niet om ons af te wenden van de wereld, maar naar binnen te keren om voorbij ons denken verbondenheid te ervaren met onszelf, anderen en het grote geheel. In dit licht past de nabije Natuurbegraafplaats van De Hoevens als ultieme plek van bezinning op leven en dood.

Maar in het kader van het Nationaal Plan Ruimte voor Defensie staat dit stiltegebied ernstig onder druk door de aanwijzing van dit gebied tot laagvlieggebied voor helikopters en het aanleggen van twee nieuwe landingsplaatsen in militair oefenterrein De Kiek en op de Regte Heide. Laagvliegen betekent van 30 meter boven de grond tot grasspriethoogte. En dit betekent dus oprecht zorgen voor mens,dier en natuur.

Provincies leggen de grenzen van stiltegebieden vast in provinciale milieubeleidsplannen. Gemeenten vertalen dit weer in Omgevingsplannen. Hoe gaan de gemeenten Goirle en Alphen-Chaam om met stilte en geluid in het licht van de opdracht die Defensie nu voor ogen heeft? Op welke bescherming kunnen en mogen we als mens rekenen?

Om alvast in de agenda te noteren: de Dag van de Stilte op zondag 26 oktober 2025.

‘Stilte is universeel

Zij is van niemand en van ons allemaal

Stilte verbindt’